Bezoek Oostende "De Zee" Salut d'Honneur Jan Hoet

DE ZEE - SALUT D’HONNEUR JAN HOET    

De zee is altijd een enorme inspiratiebron voor de kunsten geweest. Haar aantrekkingskracht is zonder enige twijfel toe te schrijven aan de almaar wisselende impressies. In haar oneindige schoonheid kan ze rustgevend zijn, maar in haar onvoorspelbaarheid wordt ze dan weer bedreigend. Kunstenaars zullen altijd gefascineerd blijven door haar eindeloze spel van licht, ruimte en beweging.

De Zee is een tentoonstelling die net als een golf ongrijpbaar is, uitdeint, inslaat en sporen nalaat die keer op keer gewist worden  door nieuw geweld. 

De Zee is een tentoonstelling in dialoog met Oostende, over meerdere locaties verspreid, met Mu.ZEE als vertrekpunt van deze ontdekkingstocht.

Jan Hoet zette de krijtlijnen uit voor dit evenement.  Voor hem zou dit zijn laatste grote tentoonstelling worden. Op 27 februari 2014 moesten we echter afscheid nemen van onze curator, die zich tot zijn laatste weken heeft toegelegd op het project. Zo is de tentoonstelling uitgegroeid van een eerbetoon aan de zee tot een hommage aan Jan Hoet… een met grootse gebaren en kleine verhalen, een salut d’honneur.  

In MuZee was het verboden om foto's te nemen, enkele heb ik toch kunnen vastleggen.

Jan Fabre, Sea Salt of the Fields, 1980, (schoolbord, krijt, zoutbussen en zout)

In zijn Money Performances had Jan Fabre al eerder een expliciete verbinding gemaakt tussen kunst, kunstenaar en geld, als commentaar op de kunsthandel; ditmaal vervult zout de rol van de bankbiljetten die Fabre eerder gebruikte. Met industrieel en keukenzout tekent hij de golven van de zee op het podium. En met zoutkorrels bestrooit hij de hoofden van een aantal toeschouwers; op die manier kruidt hij hun geest.

21 oktober 1980, Milwaukee, Marquette University

In zijn vroege performances en werk verwees Jan Fabre regelmatig naar Marcel Duchamp, wiens werk hij grondig bestudeerde in deze periode. Na zijn Money Performances (1979-1980) en Ilad of the Bic-Art (1980) zette Fabre met Sea-Salt of the Fields zijn meest letterlijke hommage neer aan de geestelijke vader van de readymade. Dit wordt al zichtbaar in de titel zelf (Sea-Salt-of-the-Fields / Mer-Sel-du-Champ / Mar-Cel-du-Champ).

Fabre opent de performance volgens een bekend stramien: hij schrijft een openingswoord op de grond met een aan het thema gerelateerd materiaal; deze keer is dat zout, waarmee het woord ‘Art’ op de scene verschijnt. Het zout verwijst naar Duchamps voornaam (Mar-cel/sel); de kunstenar zelf wordt hierdoor tot kunstwerk getransformeerd. Maar zout heeft ook een andere symbolische lading en betekenis: het werd lang als betaalmiddel gehanteerd, is onverbrekelijk verbonden met de zee, en het is een specerij die voeding smaak geeft en langer houdbaar maakt.

Fernand Khnopf "Près de la mer"

Eugène Boudin 'Etude pour des barques de pêche" (1861-64)

Anselm Kiefer "Die Argonaüten"

Johan Creten

"De baadsters" van Gustave Courbet.

Wim Delvoye "Nautilus"

Aansluitend bezoeken we De Grote Post, een van de locaties van dit evenement.

Aan het begin van de twintigste eeuw ving men aan met de bouw van een eerste postgebouw. Uiteindelijk zou het zo’n vijftig jaar dienstdoen, tot in 1956 op dezelfde plaats het nieuwe gebouw klaar was voor gebruik. Het is het enige overheidsgebouw dat architect Gaston Eysselinck ooit heeft ontworpen.

De bouw van De Grote Post, toen nog het PTT-RTT genaamd, liep niet op wieltjes. Er was sprake van meerdere onenigheden tussen
Eysselinck en de bouwheer. Op een gegeven moment ontzegde de bouwheer de architect definitief de toegang tot de werf. Het gebouw
werd uiteindelijk zonder zijn betrokkenheid opgeleverd. 

Het gebouw is een mooi staaltje van modernistische architectuur. De lokettenhal maakt indruk en bezit een industrieel en functioneel karakter. Op de gevel treffen we een beeldhouwwerk aan van Jozef Cantré uit 1963. Leuk weetje: op elke verdieping vinden we een verwijzing terug naar de hoogte van de verdieping ten opzichte van de zeespiegel.

In 1995 verhuisden de postdiensten naar de Slachthuiskaai. Tegenwoordig huist het cultureel centrum De Grote Post in het gebouw. Het
werk Lighthouse Keeper With Lighthouse Model (1955-2010) staat hier tentoongesteld op de derde verdieping.

Ilse d'Hollander "Matrozen van de Aurora" 1993

Het is niet dat Ilse D’Hollander in haar korte leven (1968-1997) artistiek hoge ogen heeft gegooid. Net toen haar carrière begon te floreren beroofde ze zich van het leven. Nu, postuum, wordt haar werk internationaal gewaardeerd en getoond. Tragisch en triest levensverhaal, beetje zoals dat van haar mogelijke zielsverwant Nicolas de Stael, die er ook op jonge leeftijd een einde aan maakte, en een even pure, passionele relatie met het schildersdoek onderhield. ‘A painter’s painter’ noemen ze zo iemand, verknocht aan slechts het strijken van lagen verf op canvas of papier, en met een hypergevoeligheid voor ritme, compositie en kleur. In het kader van de expo ‘De Zee – Salut d’ honneur Jan Hoet‘ kun je in De Grote Post in Oostende nog tot 19 april de drie ‘Matrozen van de Aurora’, een van D’ Hollanders zeldzame figuratieve werken, bewonderen.

We bezoeken ook nog de Kapucijnenkerk.

In de eerste helft van de zeventiende eeuw ving de Oostendse gemeenschap van de kapucijnenbroeders aan met de bouw van een eenbeukig kerkje. De Kapucijnenkerk is daarmee de oudste kerk van Oostende. De kerk zoals we die vandaag kennen, is niet dezelfde als bij de ingebruikname in 1620. 
Na perioden van uitbreidingen en vernielingen startte in 1958 een ingrijpende restauratie. 
De Kapucijnenkerk is één van de locaties van het project De Zee omwille van de duidelijke link met de kust.  

Hier is de 'Slit Moon" van James Lee Byars te zien.

Eeuwenlang en tot op de dag van vandaag fungeerde deze kerk als de kerk van de zeelieden, niet toevallig, gezien haar plaats midden in het schipperskwartier.

Er blijven nog 3 locaties te bezoeken nl. het Ensorhuis, de Cinema Capitole en het Thermae Palace.